​

تالابهای معروف ماکو

مهمترین تالاب های شمال آذربایجان غربی شامل آق گل، بورالان، یاریم قیه، کنیکور یا همان عشق آباد، دریاچه پشت سد ارس و سد بارون و برخی آبگیرهای فصلی استآدرس : آذربایجان غربی، ماکو

تلفن : 66059000-021

مهمترین تالاب های شمال آذربایجان غربی شامل آق گل، بورالان، یاریم قیه، کنیکور یا همان عشق آباد، دریاچه پشت سد ارس و سد بارون و برخی آبگیرهای فصلی است که سالانه علاوه بر میزبانی از پرندگان مهاجر و زمستان گذران، پذیرای پرندگانی است که تمام فصول را در استان ماندگار هستن

تالاب بورالان:
تالاب بورالان شهرستان ماکو از تالاب های مهم آذربایجان غربی است که با ۲۵۰ هکتار مساحت و چشمه های آب گرم به عنوان یکی از زیستگاه های اصلی و زمستان گذران ۶۴ گونه پرنده، دارای اهمیت زیست محیطی است. تالاب با ارزش بورالان در منطقه کوه های آرارات و در مرز ایران و ترکیه واقع شده است. تالاب‌ های بورالان دارای آب دایمی بوده و از جمله مناطق زیبای شهرستان ماکو می‌ باشد. در آینده نزدیک این تالاب با ارتقا به سطح بین المللی در کنوانسیون رامسر ثبت می‌ شود.

دشت بورالان منطقه ای واقع در نقطه صفر مرزی ایران و ترکیه، است که علاوه بر ترکیه با جمهوری نخجوان و ارمنستان مرز مشترک دارد، این دشت به واسطه زیبایی طبیعی در ایام گذشته به بهشت ایران معروف بوده، دشت پهناوری است که 32 روستا و ۱۴۱۰ خانوار روستایی و عشایری را با ۱۰۰ هزار واحد دامی در خود جای داده است.

در ماههای اخیر مناطق تالابی بورالان در مرز ایران و ترکیه و دالامپر داغی، معروف به آلپ ایران در شمال غربی کشور به عنوان پارک صلح و دوستی معرفی شدند. منطقه تالابی بورالان به لحاظ برخورداری از اکوسیستم غنی، چشم انداز زیبا و برخورداری از تنوع زیستی منحصر به فرد و به لحاظ استعداد بهره برداری پایدار از آن و منطقه دالامپر داغی مشهور به " آلپ ایران" از نظر وجود ذخایر طبیعی وجود ۷ تالاب، پوشش گیاهی غنی، مجاورت با کشور عراق، از مهمترین مناطق گردشگری محسوب میشوند.

هیدرولوژی تالاب بورالان:

رودخانه قره سو از شاخه‌ های اولیه ارس در ایران می‌ باشد و در منطقه شمالی شهرستان ماکو جریان دارد.

از ارتفاعات مرزی ایران و ترکیه و همچنین باتلاقهای بورالان و چشمه ثریا منشاء می‌ گیرد و در حدود ۴۰ کیلومتر از مرزهای ایران و ترکیه را در این قسمت تشکیل می‌ دهد. در محل امیرقاپو وارد ارس می‌ گردد. این رودخانه دارای آب دائمی بوده و تغییرات دبی آن کم می‌باشد. بعلت عمیق بودن بستر رودخانه و از طرفی بعلت عبور از مناطق باتلاقی و زهکشی آبهای مناطق کشاورزی آب آن قابل شرب نبوده و در امر کشاورزی و در دشت زنگنه مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

موقعیت جغرافیایی:

تالاب بورالان از محل مرز مشترک ایران، ترکیه و ارمنستان در ضلع جنوبی رودخانه قره‌سو و شمال روستای دیم قشلاق آغاز شده و در امتداد مرز مشترک ایران و ترکیه تا ناحیه‌ ای موسوم به چشمه ثریا (سرچشمه قره سو) ادامه می‌ یابد و در حقیقت اراضی طغیانی این بخش از قره‌ سو را در دو سوی رودخانه (خاک ترکیه و ایران) تشکیل‌ داده‌ است.

تالاب بورالان، تالابی حاصل از اراضی طغیانی رودخانه قره سو از مبداء تا محل اتصال آن به رودخانه ارس است که در سمت جنوبی به دشتی مملو از گدازه‌ های سطحی آتشفشانی محدود است که بویژه از دشت زنگنه آغاز شده و تا دامنه‌ های آرارات ادامه دارد.

راههای دسترسی:

راههای دسترسی این تالاب در امتداد جاده مرزی پلدشت به چشمه ثریا قرار دارد و سپس این جاده از دامنه های کوه آرارات به بازرگان می رسد . طول این تالاب از روستای دیم قشلاق تا چشمه ثریا ۳۵ کیلومتر و عرض آن برجسب وضعیت توپوگرافیک تعییر کرده و در دو سمت مرز ادامه می یابد.

تالاب کنیکور (عشق آباد)

محل و موقعیت:

مختصات جغرافیایی این تالاب عبارت از َ20 و ْ39 عرض شمالی و َ54 و ْ44 طول شرقی است. از لحاظ تقسیمات کشوری جزو محدوده شهرستان پلدشت، ماکو و در غرب این شهرستان واقع شده است. ارتفاع این تالاب از سطح دریا 865 متر است.

راه دسترسی:

برای دسترسی به این تالاب در امتداد جاده ماکو به سه راهی ایواوغلی پس از طی حدود 27 کیلومتر می‌رسیم و پس از گذشتن از یولاگلدی در سمت چپ وارد جاده پل دشت می‌ شویم و پس از طی مساحت 7 کیلومتر به راه عشق‌ آباد می‌ رسیم و پس از گذشتن از روستای ساری‌ سو و عبور از جاده شوسه به مساحت 5 کیلومتر به حریم تالاب می‌ رسیم.

مساحت و محدوده:

این تالاب از شمال به جاده شوسه روستای ساری‌ سو به کنیکور، از مغرب به روستای کنیکور و زمینهای صخره‌ ای با گدازه‌ های پراکنده سیاه رنگ کوه آرارات، از شرق به روستای ساری‌ سو و جاده شوسه عشق‌ آباد به ساری‌ سو و زمینهای مزروعی واقع در این منطقه و از جنوب به زمینهای مزروعی روستای عشق‌ آباد و حدود ۱۵۰۰ متری شمال روستای عشق‌ آباد محدود می‌ شود. مساحت این تالاب بالغ بر ۴۳۰ هکتار است و حداکثر طول آن ۲۷۶۰ متر و حداکثر عرض آن ۲۷۵۰ متر است. عمق متوسط آب تالاب ۵۰ سانتی متر و حداکثر عمق آن ۱۸۰ سانتی متر در کانال حفر شده اندازه‌ گیری شده است.

تالاب آق گل:

محل و موقعیت:

مختصات جغرافیایی این تالاب عبارت است از َ32 و ْ39 عرض شمالی و ً30 و َ46 و ْ44 طول شرقی است. از نظر تقسیمات کشوری این تالاب در حوزه شهرستان ماکو در شمال شرقی آن واقع شده است و در مجاورت رودخانه ارس قرار دارد. ارتفاع این تالاب از سطح دریا ۷۹۹ متر است.

راه دسترسی:

برای دسترسی به این تالاب باید از جاده ترانزیت ایران ـ ترکیه استفاده نمود و وارد جاده آسفالته پلدشت شد. جاده پلدشت در فاصله ۲۷ کیلومتری شرق ماکو از جاده ترانزیت منشعب می‌ شود در جاده پدشت بعد از طی کردن ۲۲ کیلومتر به امتداد جاده مرزی پلدشت ـ دیم قشلاق می‌ رسیم و ۲۹ کیلومتر در امتداد این جاده جلو می‌ رویم و بعد از رسیدن به جاده شوسه دشت زنگنه و طی ۱۶ کیلومتر در این جاده به محدوده تالاب می‌ رسیم.

مساحت و محدوده:

این تالاب از شمال به جاده شوسه «آق گل» و «خزر»، از مغرب به روستای آق گل و رشته کوههای مرتفع مولی، از شرق و شمال شرقی به رشته کوه قره بلاغ و از جنوب به زمینهای شوره زار قره بلاغ و جاده شوسه آق گل به پل دشت محدود می‌ شود. مساحت این تالاب (محدوده آبی) بالغ بر ۴۷۵ هکتار بوده و حداکثر طول آن ۴۵۰۰ متر و حداکثر عرض آن ۲۷۵۰ متر می‌ باشد. عمق متوسط تالاب ۵۵ سانتیمتر و حداکثر عمق آن ۷۰ سانتی متر است. حداکثر عمق در شیاری که در وسط تالاب قرار گرفته (عرض محدودی نیز دارد) واقع شده است.

هیدرولوژی:

آق گل تالابی فصلی است و در بهار و زمستانها پر آب بوده ولی در تابستان و اوائل پاییز خشک می‌شود. هنگام پرآبی و وقتی میزان آب آن به حداکثر می‌ رسد از بخش جنوبی و از حاشیه روستای قره بلاغ آب از حوزه تالاب خارج شده و به طرف دشت زنگنه جاری می‌ شود. آبگیری تالاب بطور عمده از ارتفاعات غربی و شمالی تامین می‌ گردد. علاوه بر آن چشمه‌ های موجود در تالاب نیز بطور ممتد کمی از آب تالاب را تأمین می‌ کنند ولی چون میزان تبخیر در تابستان زیادتر است و آب وارده توسط چشمه‌ ها تأمین می‌ شود، تالاب خشک می‌ شود.

 تالاب پیر احمد کندی:

این تالاب در ۱۸ کیلومتری کلیسا کندی و در کنار روستای پیراحمد کندی در دامنه کوههای مرزی ترکیه واقع شده و مساحت آن حدود 5 هکتار است که آب آن از ذوب برف کوههای اطراف و چشمه‌ های خودجوش تأمین می‌ گردد و در کشور ایران تنها محل تخم‌ گذاری و زاد و ولد درنا محسوب می‌ گردد که بدین لحاظ علاوه بر مناظر و دشتهای پر از آلاله‌ های رنگین بر زیبایی و اهمیت منطقه افزوده است.

 تالاب قره بلاغ:

این تالاب در مجاورت تالاب آق گل و در شمال ماکو قرار گرفته و از شرق به دشت زنگنه منتهی می‌ گردد و مساحت آن ۳۲۰۰ هکتار است.

 تالاب یاریم قیه:

این تالاب مرزی نیزار وسیعی است بین دو کشور ایران و ترکیه که در حدود ۴۰۰ هکتار وسعت دارد‌. فاصله تالاب از ماکو ۲۳ کیلومتر و از بازرگان در حدود ۳ کیلومتر است.

​
 

​
 

​

​